Within control

Over de organisatie van risico-inschattingen

Veel bedrijven nemen risico’s met een potentieel desastreuze en maatschappelijke impact. De samenleving eist van deze bedrijven dat ze in control zijn. Met dat doel streven bedrijven naar een systematiek om risico’s in te schatten en te beheersen. Hoe doen bedrijven dit?

In dit onderzoek zijn drie sectoren onderzocht:

• Gaswinning op zee
• Pensioenfondsen
• Goederenvervoer per spoor

Hierbij stonden risico’s rond veiligheid en financiële betrouwbaarheid centraal.

Conclusie

Bedrijven tuigen een risicomanagementsysteem op om risico’s integraal, objectief en effectief in te schatten. Dit maakt dat ze in control kunnen zijn en dat aan kunnen tonen. Tegelijkertijd worstelen ze echter met organisatorische krachten als fragmentatie, subjectiviteit en doel-middel-verschuiving. Bedrijven bieden hieraan het hoofd door hun eigen, alternatieve risicobenadering te voeren. In plaats van het volledig en gedisciplineerd voeren van managementsystemen, het kwantificeren van risico-inschattingen en het formaliseren van verantwoordelijkheden geven zij meer ruimte aan het belang van relaties en professionele intuïtie.

Er bestaat echter geen expliciet denkkader over wanneer af te wijken en om welke redenen. Bovendien wordt hierover in formele zin nauwelijks gecommuniceerd tussen bedrijven en toezichthouders. De bedrijven zijn zich over het algemeen bewust van de dilemma’s, maar ontberen een geaccepteerde manier om erover te communiceren. In control zijn blijkt meer te zijn dan het bijhouden en volgen van formele methoden en systemen. Het betekent ook verantwoord omgaan met dilemma’s wanneer deze methoden en systemen niet toereikend blijken.

Op basis van de uitkomsten van het onderzoek hebben de onderzoekers een instrument ontwikkeld om als bedrijf of toezichthouder inzicht in de omgang met dilemma’s te krijgen en erop te handelen. Het leert bedrijven en toezichthouders in hoeverre ze zich bewust zijn van en bekwaam zijn in het dilemma-denken.